Dirsek Osteoartriti (Dirsek Kireçlenmesi): Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Seçenekleri

Dirsek osteoartriti, halk arasında bilinen adıyla dirsek kireçlenmesi, dirsek eklemini kaplayan kıkırdak dokusunun zamanla aşınması veya hasar görmesiyle ortaya çıkan bir durumdur1. Genellikle kalça ve diz gibi yük taşıyan eklemleri etkileyen osteoartrit2, dirsekte daha az görülür. Bunun nedeni, dirsek ekleminin sahip olduğu uyumlu yüzeyler ve güçlü bağlar sayesinde oldukça stabil olması ve büyük kuvvetlere dayanabilmesidir3.

Dirsek Osteoartritinin Belirtileri Nelerdir?

Dirsek kireçlenmesinin belirtileri genellikle aynı anda başlamayabilir4. En sık karşılaşılan şikayetler şunlardır:

• Ağrı 5
  
  
• Hareket Kaybı: Dirseği tam olarak bükememe veya düzeltememe6.
  
  
• Sürtünme ve Takılma Hissi: Hastalar genellikle dirseklerinde sürtünme veya kilitlenme hissi tarif ederler7.
  
  

• Sürtünme (Kırışıklık): Kıkırdak yüzeyinin pürüzsüzlüğünü kaybetmesi ve aşınması sonucu oluşur8.
  
  
• Kilitlenme: Eklemin içinde serbestçe dolaşan küçük kıkırdak veya kemik parçalarının eklem yüzeyleri arasına sıkışmasıyla meydana gelir9.
  
  

• Şişlik: Genellikle hastalığın ileri evrelerinde ortaya çıkan bir belirtidir10.
  
  
• Parmaklarda Uyuşma: Hastalığın ileri evrelerinde, yüzük ve serçe parmaklarda uyuşma hissedilebilir11. Bu durum, dirsekteki şişliğin veya eklemin bükülü pozisyonda sertleşmesinin, "ulnar sinir" adı verilen sinire baskı yapmasından kaynaklanır121212121212121212.
  
  

Dirsek Osteoartritinin Nedenleri ve Risk Faktörleri

Dirsek osteoartriti en yaygın olarak yaşa bağlı normal aşınma ve yıpranma sonucu gelişir13131313. Genellikle 50 yaş ve üzeri kişilerde görülse de daha gençlerde de ortaya çıkabilir14. Diğer önemli risk faktörleri şunlardır:

• Geçirilmiş Yaralanmalar: Daha önce yaşanmış bir dirsek çıkığı veya eklem yüzeyini etkileyen bir kırık, osteoartrit riskini artırır15151515.
  
  
• Eklem Dengesizliği (İnstabilite): Dirsek bağlarının yaralanması sonucu oluşan dengesizlik, eklemin daha hızlı aşınmasına yol açabilir16.
  
  
• Aşırı ve Tekrarlayan Yüklenme: Özellikle profesyonel beyzbol atıcıları gibi sporcuların veya ağır işlerde çalışanların dirseklerine bindirdiği aşırı yük, yıllar içinde kıkırdak bozulmasına neden olabilir17.
  
  

Dirsek kireçlenmesini önlemenin en etkili yolu, eklem yaralanmalarından kaçınmak ve herhangi bir yaralanma durumunda derhal tedavi olmaktır18.

Teşhis ve Tedavi Yöntemleri

Teşhis

Bir doktor genellikle hastanın şikayetleri ve standart röntgen filmleri ile dirsek osteoartriti teşhisini kolayca koyabilir19. Genellikle Bilgisayarlı Tomografi (BT) veya Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG) gibi ileri görüntüleme yöntemlerine ihtiyaç duyulmaz20.

Cerrahi Olmayan Tedavi

Hastalığın erken evrelerinde ilk tercih cerrahi olmayan yöntemlerdir21. Bu yöntemler şunları içerir:

• İlaç Tedavisi: Ağrıyı azaltmak için ağızdan alınan ilaçlar22.
  
  
• Fizik Tedavi 23
  
  
• Aktivite Değişikliği: Ağrıyı tetikleyen hareketlerden kaçınmak24.
  
  
• Kortikosteroid Enjeksiyonları: Bu enjeksiyonlar geçici bir rahatlama sağlayabilir, ancak etkileri kalıcı değildir25252525.
  
  

Cerrahi Tedavi

Cerrahi olmayan yöntemler yetersiz kaldığında cerrahi tedavi bir seçenek haline gelir26.

• Artroskopi (Kapalı Ameliyat): Özellikle eklem yüzeyi tamamen aşınmamışsa, minimal invaziv bir yöntem olan artroskopi ile ağrı azaltılabilir ve hareket açıklığı artırılabilir27. Bu işlem sırasında cerrah, birkaç küçük kesi kullanarak eklemdeki serbest parçaları temizler, düzensiz yüzeyleri düzeltir ve kemik çıkıntılarını alır28. İyileşme süreci genellikle hızlıdır29.
  
  
• Eklem Protezi (Artroplasti): Eklem yüzeyi tamamen aşınmışsa tek kalıcı çözüm eklem protezi olabilir30. Doğru seçilmiş hastalarda ağrı ve fonksiyonda ciddi iyileşme sağlar31. Ancak, ameliyat sonrası kalıcı ve önemli bir ağırlık kaldırma kısıtlaması (genellikle 2,5 ila 4,5 kg'dan fazla olmamak üzere) gerektirdiği için bu karar dikkatli verilmelidir32.
  
  
• Diğer Cerrahi Seçenekler: Eklem protezi için çok genç veya aktif olan hastalar için sertliği gidermeye veya hastanın kendi dokularıyla yeni bir eklem yüzeyi oluşturmaya yönelik başka cerrahi prosedürler de mevcuttur33.